๑. บ่อน้ำวัดศรีคูณเมือง
เป็นบ่อน้ำก่อด้วยอิฐขนาดเดียวกับกำแพงเมืองนครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง ๒ เมตร ลึกประมาณ ๕๐ เมตร มีน้ำใสสะอาดตลอดปี สันนิษฐานว่าสร้างในสมัยพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช พ.ศ. ๒๑๐๖ ถือว่าเป็นบ่อน้ำคู่น้ำคู่เมืองเวลามีพระราชพิธีและพิธีสำคัญจะนำน้ำจากบ่อแท่งนี้ไปใช้ อาทิ พระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา
๒. พระราชศรีสุมังค์
พระประธานในอุโบสถ์วัดศรีสุมังค์หายโศก บ้านลำภู เป็นพระพุทธรูปสมัยศิลปะล้านช้าง พระเกศสวมมงกุฏเหมือนกษัตริย์ สันนิษฐานว่าสร้างรุ่นเดียวกันกับ วัดศรีคูณเมืองในสมัยพระเจ้าไชยเชษฐาธิราช ชาวเมืองถือว่าเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ให้เป็นประธานในพิธีถือถ้ำพระพิพัฒน์สัตยา และดื่มน้ำสาบาน ซึ่งมี ความศักดิ์สิทธิ์มาก ถ้าใครผิดคำสาบานคนนั้นจะได้รับเคราะห์กรรมตามที่ได้ให้สัจจะไว้
๓. พระไชยเชษฐาวัดถ้ำสุวรรณคูหา
พระเจ้าไชยเชษฐาเป็นนามพระพุทธรูปประธานในถ้ำสุวรรณคูหา ซึ่งให้เป็นสีมา (อุโบสถ) และวิหารประจำ เป็นพระพุทธรูปศิลปะล้านช้างขนาดใหญ่ ฐานกว้างประมาณ ๔ ศอก ปางมัจลินท์ คือพระพุทธรูปนาคปรก มีนาคปรก ๗ เศียร ลักษณะทั่วไปของนาคมีหน้าตาแบบศิลปะล้านช้างพระพุทธรูปไชยเชษฐา ตั้งอยู่บนฐานชุกชีปูน ฐานสูงจากพื้นประมาณ ๑ เมตร ปูนปั้นพระพุทธรูปเรียกว่า ปูนสะทายเพชร(ปูนสะทายโบกอีกสูตรหนึ่งที่ใช้โบกผนังทั่วไป ซึ่งแข็งตัวดี สะดวกในการใช้ปั้นลวดลาย และพระพุทธรูป มีส่วนผสม ดังนี้ ปูนขาว ๒ ส่วน ทราย ๕ ส่วน น้ำมันยาง ๑ ส่วน น้ำมะขาม ๒ ส่วน) โดยใช้อิฐเป็นโครงในและ ใช้ปูนสะทายเพชรโบกทับ ปั้นแต่งให้มีรูปร่างตามความต้องการของฉะบับหรือสะบับ (ช่าง) พระเจ้าไชยเชษฐานี้เป็นที่เคารพนับถือของชาวบ้านมาก เล่ากันว่าเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ มีงานบุญปิดทองไหว้พระประจำปีในเดือนสาม ขึ้น ๑๓-๑๖ ค่ำ
ทุกปี ประชาชนในละแวกใกล้เคียงจังหวัดอุดรธานี และ จ.หนองบัวลำภู จะมานมัสการพระเจ้าไชเชษฐาจำนวนมาก
๔. พระมหาธาตุเจดีย์
ได้กล่าวไว้ในศิลาจาลึกหลักที่ ๒ (สร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๑๖๙) ที่กล่าวว่า “พระยาสุรเทพเจ้าได้อุทิศข้าพระโยมสงฆ์ไว้กับพระมหาธาตุเจ้า ๕ ครอบครัว คือ แสนศรีครัวหนึ่ง ทั้งเมียทั้งลูก แสนนันทสงครามครัวหนึ่ง เทพอาสาครัวหนึ่ง ทั้งเมียทั้งลูก นางกว้านกว่าครัวหนึ่ง ทั้งลูกทั้งหลาน อีบัวครัวหนึ่งทั้งน้องทั้งหลาน” แสดงให้เห็นว่าพระมหาธาตุที่ประจำอยู่ในวัดสุวรรณคูหานี้เป็นพระธาตุเจดีย์สำคัญจนมีผู้เลื่อมใสศรัทธา อุทิศทาสดูแลพระมหาธาตุถึง ๕ ครอบครัว เรื่องพระมหา ธาตุเจดีย์ในวัดสุวรรณคูหานี้ ชาวบ้านและพระสงฆ์ในวัดปัจจุบันยังไม่ทราบว่ามีพระมหาธาตุอยู่ในถ้ำวัดสุวรรณคูหา (ตามที่ศิลาจารึกได้กล่าวไว้) จากความเห็น ของผู้เรียบเรียงเชื่อว่า “พระธาตุเจดีย์ขนาดย่อมที่สร้างไว้ในถ้ำสุวรรณคูหา อยู่ด้านหลังพระเจ้าไชยเชษฐาพระพุทธรูปประธานวิหารถ้ำสุวรรณคูหาน่าจะเป็น “พระมหาธาตุ” ที่กล่าวไว้ในศิลาจาลึก (พ.ศ. ๒๑๖๙) ก็ได้” เพราะ สร้างไว้อยู่ด้านหลังพระวิหาร (ซึ่งเป็นธรรมเนียมของชาวพุทธจะนิยมสร้างพระมหาธาตุไว้อยู่ เบื้องหลังรพระวิหาร แต่อยู่นอกอาคารพระวิหาร แต่ในถ้ำสุวรรณคูหานี้เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ใช้เป็นพระวิหาร และมีสถานที่จำกัด (เพดานถ้ำไม่สูงมากนัก) จึงจำ เป็นจะต้องสร้างพระธาตุเจดีย์ขนาดย่อม แต่ชาวพุทธและพระเถระสมัยโบราณทราบว่าเป็นพระมหาธาตุ จึงได้มีผู้เลื่อมใสศรัทธาถวายข้าพระโยมสงฆ์ไว้ดูแล ทำ ความสะอาดจัดเครื่องบูชา และรักษาเฝ้าเวรยาม ไว้ถึง ๕ ครอบครัว ดังปรากฏรายละเอียดในศิลาจารึกวัดถ้ำสุวรรณคูหาหลักที่ ๒ นั้นแล้ว ส่วนพระธาตุอื่น ๆ อีก จำนวนมาก ซึ่งเป็นพระธาตุของพระเถระผู้ใหญ่ของวัดถ้ำสุวรรณคูหา ชาวพุทธก็ได้สร้างพระธาตุอัฐิเช่นเดียวกัน แต่สร้างอยู่เบื้องล่าง หน้าถ้ำเพิงผาอื่น ๆ หาได้ สร้างในสถานที่ศักดิ์สิทธิ์เหมือนพระธาตุดังกล่าว
๕. ศาลเจ้าปู่หลุบ
ตั้งอยู่บริเวณดอนหัน บ้านห้วยเชียง ริมถนนหนองบัวลำภู – อุดรธานี ทางหมายเลข ๒๑๐ จากตัวเมืองไปทางจังหวัดอุดรธานี ประมาณ ๓ กิโลเมตร เป็นสถานที่ พักผ่อนหย่อนใจที่ร่มรื่นด้วยป่าไม้นานาพันธุ์และโขดหินรูปต่าง ๆ แปลกตา บริเวณใกล้เคียงมีศาลเจ้า “ปู่หลุบ” ซึ่งเป็นที่เคารพและศรัทธาของประชาชนทั่วไป เวลาขับรถผ่านเส้นทางสายนี้ จะบีบแตรสามครั้ง เพื่อขอให้เดินทางด้วยความปลอดภัยและประสบโชคดี บางทีมีคนไปบนบานศาลกล่าวเพื่อขอให้ปู่หลุบได้ช่วย เหลือเมื่อประสบผลสำเร็จแล้ว ก็จะนำเหล้าไหไก่โตหรือไม่ก็หัวหมูไปถวายเป็นการแก้บน บางทีก็นำหมอลำซิ่ง หมอลำเพลินและภาพยนตร์แก้บนในเวลากลางวัน
๖. ปโมทิตเจดีย์ อาคารพิพิธภัณฑ์หลวงปู่หลอด
ปโมทิตเจดีย์ เป็นเจดีย์ ๓ ชั้น มีขนาดกว้าง ๒๐ เมตร ความยาว ๔๒ เมตร ความสูง ๓๕ เมตร อยู่ที่วัดป่าศรีสว่าง ตำบลบ้านขาม อำเภอเมือง จ.หนองบัวลำภู ประกอบด้วยชั้นที่ ๑ เป็นศาลาปฏิบัติธรรมและห้องประชุม ชั้นที่ ๒ เป็นอาคารพิพิธภัณฑ์ของหลวงปู่หลอด ปโมทิโต ชั้นที่ ๓ เป็นที่ประดิษฐาน พระบรมสาริกธาตุ โดยคุณวัลลภ จุติกุล และคณะได้เดินทางไปที่ประเทศเนปาล เพื่อร่วมเป็นเจ้าภาพในพิธีมอบบรมสาริกธาตุ และได้นำมาประดิษฐาน ณ พระเจดีย์ อำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู และได้นำคณะญาติโยมผู้ศรัทธาได้ร่วมกันสร้างตั้งแต่วันที่ ๒ พฤศจิกายน ๒๕๓๙ เป็นเวลา ๖ ปี รวมค่าก่อสร้าง ๒๐,๑๗๑,๕๓๓.๓๕ บาท เมื่อวันที่ ๒๙ มีนาคม พ.ศ.๒๕๔๖ โดยหลวงปู่หลอดเป็นประธานในพิธีอัญเชิญพระบรมสาริกธาตุ บรรจุปโมทิตเจดีย์ ทางวัดเปิดให้ผู้สนใจเข้าชมทุกวัน เวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๐๐ น. สำหรับพระบรมสาริกธาตุ เปิดให้สาธุชนเข้าสักการะเฉพาะวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
อ้างอิงhttp://nongbualamphu.go.th/web/data/culture/culture.htm
จังหวัดหนองบัวลำภู 