สภาพทางสังคม
เป็นภาคที่มีประชากรน้อยจะตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณที่ราบลุ่มน้ำและที่ราบเชิงเขา ก็จะมีชนกลุ่มน้อยหลายกลุ่ม (พม่า มอญ กะเหรี่ยง ) จะมีการดำรงชีวิตคล้ายภาคกลาง
กะเหรี่ยง
กะเหรี่ยงเป็นชาติพันธุ์ที่มีจำนวนมากที่สุด อาศัยอยู่ 5 จังหวัดของภาคตะวันตก คือ กาญจนบุรี ราชบุรี ประจวบคีรีขันธ์ สุพรรณบุรี และเพชรบุรี กะเหรี่ยงในจังหวัดราชบุรีตั้งถิ่นฐานอยู่บริเวณชายแดนใกล้เทือกเขาตะนาวศรี มีผู้สันนิษฐานว่ากะเหรี่ยงกลุ่มราชบุรี เพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์ น่าจะอพยพโยกย้ายมาจากเมืองทวายในพม่า ชาวกะเหรี่ยงรุ่นเก่าที่อยู่ในตำบลสวนผึ้งเล่าต่อกันมาว่าราว ๒๐๐ ปีเศษผ่านมาแล้ว ได้ถูกพม่ารุกรานจึงพากันอพยพข้ามเทือกเขาตะนาวศรีเข้าชายแดนไทยทางอำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี ตั้งบ้านเรือนอยู่ในอำเภอไทรโยค อำเภอทองผาภูมิ อำเภอสังขละบุรี แล้วแยกย้ายกันไปอยู่ที่จังหวัดราชบุรีตำบลยางหักอำเภอปากท่อ แล้วโยกย้ายต่อมาทางตะวันตกจนถึงลำน้ำภาชี ตั้งบ้านเรือนอยู่ในอำเภอสวนผึ้ง และกิ่งอำเภอบ้านคาส่วนอีกสายแยกลงไปทางใต้ถึงต้นน้ำเพชรบุรีที่อำเภอท่ายางจังหวัดเพชรบุรี นอกจากนี้ยังอยู่ที่อำเภอปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ อำเภอด่านช้าง จังหวัดสุพรรณบุรีอีกด้วย
ระบบครอบครัวของกะเหรี่ยงเป็นแบบผัวเดียวเมียเดียว และไม่มีการอยู่ด้วยกันก่อนแต่งงานเป็นอันขาดการหย่าร้างมีน้อยมาก ขณะที่การแต่งงานใหม่ก็ไม่ค่อยปรากฏ ส่วนการเลือกคู่ครองนั้น ฝ่ายหญิงจะเป็นผู้เลือกชายก่อน และบางครั้งฝ่ายหญิงก็ออกค่าใช้จ่ายทั้งหมดในการแต่งงาน ชาวกะเหรี่ยงเป็นขาวเขาสันโดษ ไม่ชอบสมาคมกับคนทั่วไป ใช้ชีวิตในชนบท มีชุมชนขนาดเล็ก และทำมาหากินในลักษณะเพื่อการยังชีพ อาชีพส่วนใหญ่จึงเป็นการเกษตรทั้งปลูกพืช ปลูกข้าวไร่ และเลี้ยงสัตว์กะเหรี่ยงมีการนับถือศาสนาที่ต่างกัน แต่กะเหรี่ยงดั้งเดิมจะนับถือผี เชื่อเรื่องต้นไม้ป่าใหญ่ ภายหลังหันมานับถือพุทธ คริสต์ เป็นต้น
ประกอบอาชีพ
อาชีพในภาคตะวันตก ที่สำคัญได้แก่ การปลูกพืชไร่ แหล่งปลูกอ้อยที่สำคัญของประเทศอยู่ในจังหวัดกาญจนบุรีและประจวบคีรีขันธ์ ส่วนการทำไร่สับปะรดทำกันมากในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์และเพชรบุรี พืชทั้งสองชนิดมีโรงงานแปรรูปคือ โรงงานน้ำตาล และโรงงานสับปะรดกระป๋อง นับว่าเป็นการกระทำที่ต่อเนื่องครบวงจรช่วยให้เศรษฐกิจในภูมิภาคนี้ดีและมั่นคง การทำนาและทำสวนมีในจังหวัดราชบุรีและเพชรบุรี การเลี้ยงโคนมในจังหวัดราชบุรีกำลังได้รับการส่งเสริมและขยายตัวเพิ่มมากขึ้น เพราะความต้องการบริโภคโคนมในประเทศมากขึ้น เป็นที่น่าสังเกตว่าภาคตะวันตกมีลักษณะภูมิประเทศอำนวย จึงมีเขื่อนเก็บกักน้ำผลิตกระแสไฟฟ้าขนาดใหญ่ถึงสามแห่ง คือ เขื่อนภูมิพลที่จังหวัดตาก เขื่อนศรีนครินทร์และเขื่อนเขาแหลมที่จังหวัดกาญจนบุรี นับได้ว่าเป็นภูมิภาคที่ผลิตไฟฟ้าจากพลังน้ำมากที่สุดของประเทศ นอกจากนั้นที่จังหวัดกาญจนบุรีมีการขุดพลอยที่อำเภอบ่อพลอยและมีการเจียระไนพลอยกัน แต่มีไม่มากเมื่อเทียบกับภาคตะวันออก
ภาคตะวันตกมีชายฝั่งทะเลในจังหวัดเพชรบุรีและประจวบคีรีขันธ์ และมีสถานที่ชายทะเลที่สำคัญคือ ชะอำและหัวหิน เนื่องจากชายฝั่งบริเวณนี้เคยเป็นสถานที่ซึ่งสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเสด็จประพาสและทรงประทับอยู่ในเมืองเพชรบุรีเป็นเวลายาวนาน เพื่อฝึกซ้อมรบทางทะเลเพื่อประกาศพระเกียรติคุณของพระองค์ จังหวัดเพชรบุรีจึงได้ขอพระราชทานนามให้เรียกชายฝั่งแถบนี้ว่า ชายฝั่งสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เพื่อเป็นการถวายพระราชสดุดีแด่พระองค์ท่าน ชายฝั่งนี้เริ่มตั้งแต่บริเวณหาดเจ้าสำราญ อำเภอเมือง จังหวัดเพชรบุรี ตลอดไปจนถึงอำเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
ปัญาหาของภาคตะวันตก
ปัญหาประชากรในภาคตะวันตก
1. ปัญหาเกี่ยวกับความยากจนของประชาชน
2. ปัญหาเกี่ยวกับชนกลุ่มน้อยขาดแคลนที่อยู่อาศัยและขาดพื้นที่การเพาะปลูก
ปัญหาสิ่งแวดล้อมและแนวทางการแก้ปัญหาในภาคตะวันตก
จังหวัดหนองบัวลำภู 